Serockie Inwestycje Samorządowe w Serocku

Ogólne zasady bezpiecznej kąpieli w otwartych zbiornikach wodnych

Ogólne zasady bezpiecznej kąpieli w otwartych zbiornikach wodnych

Różne zbiorniki wodne niosą ze sobą różne niebezpieczeństwa. Pływanie w otwartych wodach jeziora, morza czy też rzeki stanowi dużo większe wyzwanie dla organizmu niż kąpiel na strzeżonym i termoregulowanym, zadaszonym basenie. W niskich temperaturach naturalnych zbiorników wodnych ciało dużo szybciej wychładza się i traci energię. W takich okolicznościach szczególnie łatwo jest przecenić swoje siły. Poniższe wskazówki uzupełniają opisane w poprzednim artykule zasady bezpiecznej kąpielio dodatkowe dobre praktyki, dzięki którym unikniesz zagrożeń podczas pływania w otwartych akwenach:

• Kąp się tylko w miejscach specjalnie do tego wyznaczonych i strzeżonych.

• Koniecznie zwróć uwagę na znaki i tablice umieszczone na kąpielisku. Zajdziesz na nich szczegółowe informacje dotyczące danej plaży i występujących na niej zagrożeń. Również obsługa kąpieliska, m.in. ratownicy WOPR udzielą wszelkich niezbędnych informacji o potencjalnych niebezpieczeństwach i możliwościach uzyskania pomocy w razie wypadku. Rozpoznasz ich po charakterystycznym, jaskrawym ubraniu.

• Bezwzględnie przestrzegaj zakazu kąpieli.

• Po opalaniu się na słońcu, odpocznij chwilę w cieniu, zanim wejdziesz do wody. Jeśli masz taką możliwość, weź najpierw letni prysznic. Zanurzaj się powoli, by ciało stopniowo przyzwyczaiło się do niskiej temperatury.

• Nawet podczas długotrwałych upałów, tylko wierzchnia warstwa wody nagrzewa się do przyjemnej dla ciała temperatury. Głębokie zbiorniki, takie jak jeziora zaporowe i bagrowe pozostają bardzo zimne. Łatwo dochodzi w nich do wyziębienia organizmu i niebezpiecznych skurczy.

• Staraj się realistycznie oceniać swoje możliwości i nie próbuj przepłynąć dystansu ponad swoje siły

• Nigdy nie skacz do wody w nieznanym miejscu. Skok na główkę z brzegu, do niewystarczająco głębokiej wody, może zakończyć się trwałym kalectwem lub śmiercią. Skacz jedynie ze specjalnie wyznaczonych do tego pomostów.

• Nie pływaj w pobliżu szlaków że­glugowych oraz w pobliżu urządzeń i budowli wodnych.

• Nie wchodź do wody bezpośrednio po jedzeniu. Jeśli planujesz się kąpać, nie pij alkoholu.

• W czasie burzy jak najszybciej wyjdź z wody i opuść plażę.

Prądy wodne – niewidzialne niebezpieczeństwo

Prądy i wiry wodne, występujące w naturalnych zbiornikach wodnych, są zagrożeniem dla wszystkich pływaków, nawet tych doświadczonych. Szczególnie nad morzem, silne działanie przybrzeżnych fal i wiatru sprawia, że kierunek i siła prądów jest bardzo zmienna. Jeśli poczujesz, że znosi cię nurt wody, zachowaj spokój i staraj się płynąć w poprzek prądu. Przy odrobinie szczęścia uda ci się wydostać z wiru i bezpiecznie dopłynąć do brzegu. Nie próbuj płynąć pod prąd, nawet jeśli taka droga do brzegu wydaje się krótsza.

Szczególne zagrożenia podczas pływania w rzece

Szczególnie podczas kąpieli w rzece trzeba się liczyć z silnymi prądami wodnymi. Występujące w wielu miejscach płycizny, przęsła mostów oraz tory żeglugi wodnej mogą mieć trudny do przewidzenia wpływ na kierunek i siłę nurtu, a czasami powodować wręcz gwałtowne „zasysanie” pod powierzchnię wody. Niewidoczne na pierwszy rzut oka odpady i inne przedmioty kryjące się pod lustrem wody stwarzają dodatkowe niebezpieczeństwo. Ponadto, temperatura wody w rzece jest zazwyczaj dużo niższa niż w jeziorach, które nagrzewają się stosunkowo szybko. Zwiększa to ryzyko drastycznego wychłodzenia organizmu, dlatego pływanie w rzekach zaleca się jedynie bardzo doświadczonym i dobrym pływakom. Początkujący powinni trzymać się z dala od rzecznych głębin. Warto pamiętać również o zakazie pływania w okolicy szlaków żeglugowych, przęseł mostów, zapór i tam, ostróg regulacyjnych i śluz. Kąpiel w niedozwolonych miejscach w najlepszym wypadku może skończyć się grzywną.

Szczególne zagrożenia podczas kąpieli w jeziorach

Kąpiel w stawach i jeziorach, dzięki spokojnej wodzie i jej cieplejszej temperaturze, należy często do szczególnie przyjemnych. Jednak również pływanie w tego typu akwenach może okazać się niebezpieczne. Niektóre jeziora mają stromy brzeg, bagniste dno i bujną podwodną roślinność. W zbiornikach powstałych na miejscu byłych żwirowni i piaskowni zdarzają się niebezpieczne osunięcia brzegu. By uniknąć wypadku, warto rozeznać się wcześniej w terenie i zapytać miejscowych o potencjalne zagrożenia. W nieruchomych zbiornikach wodnych rosną często wstęgowate rośliny, długością sięgające niemalże powierzchni wody. Kiedy niespodziewanie twoja noga lub ręka zaplącze się w ich gąszczu, możesz poczuć ogarniającą cię panikę. Jeśli tak się stanie, postaraj się jednak zachować spokój i zaalarmuj innych towarzyszy kąpieli, którzy pospieszą z pomocą. Z reguły unikaj pływania w mocno zarośniętych miejscach.

Szczególne zagrożenia podczas kąpieli w morzu

Kąpiel w otwartych wodach morza lub oceanu wiąże się z większym ryzykiem niż ta w wodach śródlądowych. Dno morskie ulega ciągłym zmianom, ponieważ składa się z wielu piaszczystych mielizn, które często potrafią z dnia na dzień pogłębić się lub zniknąć. Bez stałego gruntu pod stopami, nawet zwykły skurcz może być bardzo niebezpieczny. Dochodzą do tego jeszcze prądy morskie, silny wiatr oraz nieprzewidywalne zmiany pogody. Zmienny wiatr potrafi w ciągi zaledwie kilku minut wzbić wysokie bałwany, które mogą przysporzyć trudności nawet doświadczonym pływakom. Do poruszania się wśród morskich fal potrzebne jest dużo więcej siły i umiejętności niż na basenie, dlatego zawsze zwracaj uwagę na kolor wywieszonej na plaży flagi. Również pasiaste wiatrowskazy pomogą ocenić ryzyko potencjalnej kąpieli. Pokazują one m.in. kiedy wiatr wieje od lądu w kierunku morza. Może się wtedy zdarzyć, że kąpiący się lub odpoczywający na dmuchanych materacach zostaną zniesieni na głębiny. Podczas zagranicznych wakacji podpytaj przewodnika wycieczki, obsługę hotelu lub ratownika na plaży o aktualne warunki kąpieli i możliwe zagrożenia.

Co oznacza czerwona flaga na polskich plażach?

Kolory i znaczenie flag informacyjnych na polskich kąpieliskach reguluje i ujednolica specjalne Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych. Dzięki temu już na pierwszy rzut oka plażowicze wiedzą, jakich warunków mogą się spodziewać. Biała flaga oznacza, że można pływać, czerwona stanowi natomiast absolutny zakaz kąpieli. Wywiesza się ją, gdy występuje co najmniej jedna z poniższych okoliczności:

• temperatura wody wynosi poniżej 14°C

• prędkość wiatru przekracza 5 stopni w skali Beauforta

• wysokość fal przekracza 70 cm

• widoczność jest ograniczona do 50 m

• prędkość nurtu wody przekracza 1 m/s

• występują silne prądy wsteczne

• występują wyładowania atmosferyczne

• występuje chemiczne lub biologiczne skażenie wody

• trwa akcja ratunkowa

Na niektórych polskich plażach zobaczysz też powiewającą na wietrze błękitną flagę z charakterystycznym okrągłym, białym logo. To prestiżowe wyróżnienie przyznawane jest przez międzynarodową Fundację Edukacji Ekologicznej (FEE) z siedzibą w Kopenhadze. W ten sposób nagradza się wysiłki zarządów nadmorskich kąpielisk i przystani jachtowych, które przyczyniają się do ochrony środowiska oraz zwiększania świadomości ekologicznej turystów i mieszkańców przybrzeżnych kurortów. Tak oznaczone miejsca mogą się również pochwalić najlepszą jakością wody oraz infrastrukturą zapewniającą bezpieczeństwo małym i dużym plażowiczom. Aktualną listę wyróżnionych kąpielisk znajdziesz na polskiej stronie FEE.

Jeżowce, meduzy i spółka – niebezpieczny kontakt z morskimi zwierzętami

Mimo, że jeżowce nie występują w polskim Bałtyku, często można spotkać się z nimi podczas urlopu nad cieplejszym i mocniej zasolonym morzem, np. w Grecji lub Chorwacji. Ich ostre, łamliwe kolce łatwo wbijają się w skórę, powodując bolesne ranki i zakażenia. Przed wyjazdem za granicę dowiedz się, czy na miejscu występują jeżowce i zaopatrz się w specjalne buty kąpielowe z grubą, gumową podeszwą. Jednocześnie, zabezpieczą one stopy przed zranieniem spowodowanym otarciem o ostre kawałki muszli, podwodne skały i inne niewidoczne przeszkody. Nie pomogą one jednak zbyt wiele podczas spotkania z egzotyczną meduzą. Niektóre gatunki tych morskich drapieżników, np. tropikalna kostkomeduza śmiercionośna (Chironex fleckeri), produkują silnie trujące substancje, które mogą spowodować paraliż. Na głębinach i otwartych wodach, kontakt z parzydełkowcami może zakończyć się tragicznie. Zaleca się zatem zrezygnować z pływania, jeśli na brzegu leżą wyrzucone z morza meduzy. Na szczęście dużo mniej obaw przysparza pływanie w Bałtyku. Nasze rodzime chełbie modre są całkowicie nieszkodliwe, a ich jad nie jest wystarczająco silny, by poparzyć człowieka. Ich bardziej niebezpieczne krewniaki, bełtwy festonowe (Cyanea capillata), występują jedynie w bałtyckich głębinach. Bardzo rzadko zdarza się, że jesienno-zimowe sztormy przenoszą pojedyncze osobniki w pobliże wybrzeża. Pod żadnym pozorem nie należy wtedy do nich podpływać ani ich dotykać. Rozpoznasz je po dużych rozmiarach (do 2 metrów średnicy) oraz jaskrawopomarańczowej barwie. Nie lekceważ też oficjalnych zakazów kąpieli wprowadzanych ze względu na duże nagromadzenie meduz, nawet jeśli z brzegu wody wydają się bezpieczne.

Bezpieczna kąpiel z dziećmi

Woda działa na dzieci jak magnes. Pamiętaj jednak, że twoje pociechy nie potrafią jeszcze realistycznie oszacować swoich możliwości. Dlatego tak ważny jest stały nadzór rodziców podczas kąpieli, szczególnie w morzu, jeziorze i innych otwartych akwenach. Przed wejściem do wody upewnij się, że twoje dziecko jest zdrowe i nic mu nie dolega. Nawet na strzeżonych kąpieliskach, rodzice powinni stale uważać na swoje pociechy. Nie zdawaj się w zupełności na ratowników, gdyż ich możliwości są mocno ograniczone. Szczególnie w szczycie sezonu, kiedy plaże są przepełnione, łatwo przeoczyć groźną sytuację. Starsze rodzeństwo nie zapewni wystarczającej opieki kąpiącym się maluchom. Pamiętaj, by przed wejściem do wody zapoznać się z lokalnie występującymi zagrożeniami oraz obrazowo objaśnić je dzieciom. Powiedz maluchom, co wolno, a czego nie wolno podczas kąpieli. Jednocześnie miej świadomość tego, że same zakazy nie zagwarantują bezpieczeństwa pomysłowym i ruchliwym brzdącom. Często rozmawiaj z dziećmi o regułach właściwego zachowania podczas pływania. Szczególnie w przypadku najmłodszych, częste konsekwentne powtarzanie reguł przynosi lepsze efekty niż wygłoszenie ich tylko raz. Przed wejściem do wody poproś dziecko, by „przypomniało” ci najważniejsze zasady bezpiecznej kąpieli. Zastanówcie się wspólnie, czy nie pominęliście przypadkiem jednej z reguł. Przytaczamy tu raz jeszcze najistotniejsze wskazówki:

Nie kąp się i nie pływaj w nieznanych zbiornikach wodnych.

• Nie pozwalaj dzieciom kąpać się bez nadzoru dorosłych.

• Przed kąpielą stopniowo ochłódź ciało.

• Kiedy widzisz, że dzieci marzną, natychmiast wyciągnij je z wody.

• Trzymaj się wyznaczonych stref kąpielowych.

• Zanim pozwolisz dzieciom na skoki do wody, upewnij się, że jest wystarczająco głęboka i nikt inny w niej nie pływa.

• Nie spuszczaj wzroku z małych dzieci brodzących lub kąpiących się w wodzie. Zachowaj stałą czujność.

• Każdego dnia towarzysz większym dzieciom podczas pierwszego wejścia do wody i wspólnie ustalcie, jak daleko mogą wypływać.

• Jeśli na plaży są wysokie fale, nie pozwól małym dzieciom odwracać się do nich plecami. Siła wody może łatwo przewrócić dziecko i wciągnąć je pod powierzchnię.

• Zabierz ze sobą na plażę kilka butelek wody mineralnej. Słona woda morska wzmaga utratę płynów. Dzięki regularnemu piciu unikniesz odwodnienia.

Ogólnie przyjmuje się, że im szybciej maluchy mają kontakt z wodą, tym szybciej i łatwiej nauczą się pływać. Już podczas pierwszych zajęć z pływania dzieci poznają podstawowe zasady bezpiecznej kąpieli. Z kolei podczas kursu na kartę pływacką, dzieci nabiorą pewności siebie w wodzie i staną się świadomymi pływakami.

Jak korzystać z dmuchanych zabawek?

Nadmuchiwane zabawki plażowe, takie jak koła, piłki, materace, czy też różnego rodzaju zwierzęta, nie zapewniają bezpieczeństwa podczas kąpieli. Czasami mogą wręcz stać się źródłem zagrożeń. Dzieci często wypływają na dmuchanych materacach za daleko, szczególnie gdy znosi je silny wiatr lub prąd wsteczny. Kiedy mocno rozgrzany słońcem maluch baraszkuje na materacu, nagłe ześlizgnięcie się do wody może skończyć się szokiem termicznym. Również koła czy rękawki do pływania dają jedynie złudne poczucie bezpieczeństwa. Nierzadko niezauważenie ucieka z nich powietrze albo ześlizgują się w najmniej odpowiednim momencie.

Pierwsza pomoc

Tonący często nie mogą wołać o pomoc. Szczególnie w naturalnych, mętnych wodach liczy się każda sekunda. Jeśli zauważysz, że ktoś się topi, nie wskakuj bez namysłu do wody. Przede wszystkim zaalarmuj otoczenie i poproś, by ktoś pobiegł po ratownika oraz zadzwonił pod numer alarmowy. Po wyciągnięciu tonącego z wody, rozpocznij natychmiast resuscytację i masaż serca. Nie czekaj na służby ratunkowe i nie próbuj wytrząsać wody z dróg oddechowych poszkodowanego.

Podsumowanie

Podczas kąpieli w otwartych zbiornikach wodnych, szczególnie ważna jest podstawowa znajomość zasad pierwszej pomocy, gdyż w naturalnych akwenach ryzyko wypadku jest kilkukrotnie większe niż na basenie. Przed wycieczką na kąpielisko dowiedz się o zagrożeniach na miejscu, takich jak ukształtowanie linii brzegowej czy też występowanie niebezpiecznych roślin i zwierząt. Nie spuszczaj wzroku z małych dzieci kąpiących się i pluszczących w wodzie. Staraj się wybierać takie plaże, które nie są zupełnie puste lub przepełnione, a także zawsze miej przy sobie naładowany telefon, by w razie wypadku móc powiadomić odpowiednie służby. We wszystkich krajach Unii Europejskiej obowiązuje ten sam krótki numer alarmowy 112.. Jeśli mimo podjętych środków ostrożności nie masz pewności, czy kąpiel w danym miejscu będzie bezpieczna, nie wchodź do wody i poszukaj strzeżonego kąpieliska.